Sedef Hastalığı ve Tedavisi

Sedef (Psoriasis), ülkemizde insanların yüzde 1-3' ünü etkileyen, süreklilik gösteren ve kırmızı zeminde sedef rengi kabuklarla seyreden bir deri hastalığıdır. Alerjik ya da mikrobik bir hastalık olmayan sedefin nedeni kesin olarak bilinmemekle beraber, beyaz kan hücrelerindeki bir anormallik sonucu gelişebildiği düşünülmektedir. İltihap oluşur ve deri dökülmeye başlar. Deride meydana gelen kesikler, kaşıma, aşırı güneş yanması sonucu ortaya çıkabilir. Mikrobik bir hastalık değildir ve açık bir yara şeklinde değildir. Diğer insanlara bulaşması, onların sağlığında herhangi bir sorun oluşturması söz konusu değildir. Yani bulaşıcı değildir.

Bunların dışında stres, önemli bir faktördür. Ani şoklar, psikolojik bozukluklar sedefin daha da şiddetlenmesine yol açar. Sedefin ortaya çıkmasında ya da şiddetlenmesinde bazı ilaçlar da rol oynamaktadır. Ayrıca kalsiyum azlığı, hormonal etkilerin sedefin oluşumunda etkili olduğu düşünülmektedir. 

Sedef hastalığı vücudun herhangi bir bölümünde oluşuyor. Vücudun bir çok bölgesinde belirtisi görülse de, sıklıkla dirsekler, dizler, saçlı deri, bel bölgesi ve tırnaklarda ortaya çıkar. Bazı hastalarda hafif, bazılarında şiddetli seyreder. Vücudun bir çok yerinde sedef şeklindeki kızarıklık ve kabuklanma görülebilir. Uzmanların, kalıtımsal geçiş ve bağışıklık sistemi ile ilişkili olduğunu düşündükleri sedef hastalığının 5 türü vardır: 

1- Plak, 2- Guttat, 3- Püstülar, 4- Eritrodermik,5- İnverse. 

En yaygın olanı plaktır. Plak sedef hastalığı kırmızı pütürlere ya da gri renkli ölü deri hücreleriyle kaplı lezyonlara yol açar. Sedef hastalarında şeker, kalp hastalığı ve depresyon gibi hastalıklara karşı eğilim yüksektir.

İşte sedef hastalığını tedavi etmenin 10 yolu:

1. Ağızdan tedavi ya da enjeksiyon tedavisi: Eğer sedef hastalığını hiçbir tedaviye cevap vermiyorsa, ağızdan ya da enjeksiyon tedavisini denemelisiniz. Ancak bu tedaviler bazı kullanıcılarda ciddi yan etkilere yol açabiliyor. Bu nedenle, bunlar kısa süre için kullanılmalı. Bu ilaçlar bağışıklık sisteminizi bastırıyor, tedaviye uzun süre devam ettiğinizde başka hastalıklara karşı hassaslaşıyorsunuz.

2. D vitamini: Yeterince güneş ışığı alamıyorsanız, sedef hastalığından kurtulmak için yeterli miktarda D vitamini almalısınız. D vitaminin bu sentetik şekli cilt hücresi gelişimini yavaşlatıyor. D vitamini aynı zamanda krem, merhem ve solüsyon şeklinde bulunuyor. Yeni hücre gelişimini yavaşlatmanın yanında lezyonları da azaltıyor.

3. İlaç tedavileri: Eğer reçetesiz tedavilere cevap vermiyorsanız, sedef hastalığının tedavisi için doktorunuz size iltihap karşıtı kortikosteroid ilacı yazabilir. Doğrudan cilde uygulanan bu ilaçlar bağışıklık sisteminizin baskılanmasına, cilt hücresi üretimiyle iltihabın azaltılmasına, ağrı ve kaşıntının hafiflemesine yardım ediyor. Bu topikal merhemler cildin bölümlerine göre değişik türlerde oluyor.

4. Lazer tedavisi: Sedef hastalığı tedavisinde kullanılan teknolojik gelişmeler arasında excimer lazer ve pulsed dye lazer tedavisi bulunuyor. Bu lazer tedavileri orta dereceden ileri derece sedef hastalığı için kullanılabiliyor. FDA, sedef plaklarını ortadan kaldırmak için UVB ışınları verilmesi işlemi olan excimer lazeri onayladı. Bu tedavi şekli sayesinde 4 ile 10 seans arasında sonuç alabiliyorsunuz.

Pulsed dye lazer tedavisinde ise, sedef hastalığı lezyonlarına yol açan küçük kan damarlarını parçalamak için boya ve farklı dalga uzunlukları kullanılıyor. Üç haftada bir 15-30 dakikalık tedavi gören hastalarda terapi etkili olursa, lezyonlar tedaviden sonra 4-6 hafta içinde kaybolmaya başlıyor.

5. Oklüzyon: Sedef hastalığını tedavi etmede oklüzyon kullanmak için cildinizdeki yaralı bölgeye topikal tedavi veya nemlendirici uygulayın. Bunu plastik örtü, pamuk, naylon ya da su geçirmez bir bezle sarın. Ancak riskleri olduğu için bu işlemi uygulamadan önce doktorunuza danışın.

6. Banyo solüsyonları ve kaşınma karşıtı tedaviler: Bazı sedef hastalığı tedavilerini kilerinizde ya da küvetinizde yapabiliyorsunuz. Kimi sedef hastaları banyo tedavilerinin kızarıklığı, kaşıntıyı, pul pul olmayı iyileştirmede etkili olduğunu belirtiyorlar. Banyo suyunuza buğday, yağ, İngiliz tuzu ya da Lut gölü tuzu atın. Bu hastalık belirtilerini azaltacaktır. 15 dakika bu suda kaldıktan sonra cildinize nemlendirici ya da yağ sürün.

7. Güneş ışığı: Sedef hastalığı için en ucuz, basit ve etkili tedavi güneş ışığıdır. Güneşte dışarıda 10 dakika geçirin, bu süreyi 30 dakikaya çıkararak hastalığın iyileşmesini sağlayabilir. Bu tedaviyi uygulayınca vücudunuzun tüm bölümlerine güneş kremi sürdüğünüzden emin olun. Bu tedaviyi de aşırı uygulamayın, çünkü güneş yanığı olmak ya da cildinizin zarar görmesini istemezsiniz.

8. Nemlendiriciler: Cildinize her gün nemlendirici sürmek sedef hastalığını önlemede ve tedavisinde faydalıdır. Nemlendiriciler cildinizi kuruluktan, kaşıntıdan ve kızarıklıktan korur. Cilt uzmanından en etkili cilt kremi ve sizi nemli tutacak merhem hakkında bilgi almalısınız.

9. Kömür katranı: Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA)'nın onayladığı bir tedavi olan kömür katranı, cilt hücresinin gelişimini yavaşlatıyor, yaralı olan cildin görünümünü iyileştiriyor, iltihabı ortadan kaldırıyor ve derinizin pul pul olmasını azaltıyor. Kömür katranı tedavisine başlamadan önce cildinizin bir yerinde küçük bir bölgede test edin. Eğer deriniz kızarıyor ise, katranı uygulamadan önce sedef hastalığı olan bölgeyi nemlendirin. Bu tedavi cildinizin güneşe karşı daha hassas olmasına yol açar. Bu tedaviyi uygularken dışarı çıktığınızda güneş kremi sürün ve güneşe çıkmayı sınırlandırın.

10. Salisilik asit: Reçetesiz olarak satılan salisilik asit FDA tarafından orta derecede sedef hastalığı tedavisine uygun görülmüştür. Salisilik asit, derinin dış tabakasının soyulmasına yol açan bir madde olan keratolitiktir. Bu asit deriyi yumuşatır, pul pul yapar ve kolayca dökülmesini sağlar. Ancak aşırı salisilik asit kullanmamalısınız. Sık sık uygularsanız saçlarınız dökülebilir ya da cildiniz tahriş olabilir.